_"ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΣΤΟΚΧΟΛΜΗΣ"
Ό,τι καταγράφεται στη συνέχεια είναι οι προσωπικές μου εντυπώσεις και τα αρχιτεκτονικά σχόλια που διατυπώνω στηρίζονται στις υποκειμενικές μου παρατηρήσεις.
Όταν ξεκίνησα να γράφω σε αυτό το blog είχα αποφασίσει ότι δεν θα γράψω για πολύ προσωπικά ζητήματα. Αλλά καθώς η εποχή που διανύουμε είναι πολύ μοναχική κάτι με ώθησε στο να μοιραστώ μια εμπειρία ζωής, μέσα από την αρχιτεκτονική μου ματιά φυσικά. Πριν λίγο καιρό έκανα ένα ταξίδι στη Σουηδία και συγκεκριμένα στη Στοκχόλμη. Ουσιαστικά, το μόνο που γνώριζα για αυτή την πόλη ήταν ότι είναι η πρωτεύουσα της Σουηδίας. Επίσης, είχα την πολύ κοινή άποψη, που δεν στηρίζεται σε επιχειρήματα, ότι οι Σουηδοί είναι ένας ψυχρός λαός μάλλον επειδή ζουν στη Βόρεια Ευρώπη (!).
Όταν έφτασα στη Στοκχόλμη έπαθα το λεγόμενο πολιτισμικό σοκ. Τίποτα γύρω μου δεν ήταν οικείο. Δεν μπορούσα να ταυτίσω κάποιο από τα μέχρι τώρα βιώματά μου με κάτι που αντίκριζα εκεί. Μεγάλοι δρόμοι, πράσινα ψηλά δέντρα, ποδηλατόδρομοι, ψηλά κτήρια, επίπεδες όψεις χωρίς μπαλκόνια, σκούρα χρώματα, τεράστια πάρκα ήταν οι πρώτες ενδείξεις ότι αυτή η πόλη σίγουρα δεν έχει καμία σχέση με τις πόλεις της Μεσογείου, ή με πόλεις που έχω ζήσει ή έχω επισκεφτεί στο παρελθόν. Κατευθείαν το αρχιτεκτονικό μου ένστικτο ξύπνησε. Είχα πολύ μεγάλη περιέργεια να ανακαλύψω τι συμβαίνει ακριβώς σε αυτή την πόλη και να παρατηρήσω πως κατοικούν οι άνθρωποι εκεί.
Το κέντρο της πόλης
Προς μεγάλη μου έκπληξη η Στοκχόλμη αποτελείται από 14 νησάκια και βρίσκεται ανάμεσα στη λίμνη Malaren και τη Βαλτική. Είναι μια παραθαλάσσια περιοχή και χαρακτηρίζεται ως η Βενετία του Βορρά. Όσον αφορά το κτηριακό απόθεμα της Στοκχόλμης, δημιουργείται ένα πολύ παράξενο αίσθημα στον περιπατητή που εξερευνά την πόλη. Οι περισσότεροι δρόμοι χαρακτηρίζονται από μια μορφολογική ομοιομορφία. Για κάποιον που δεν ξέρει καλά την πόλη δεν είναι εύκολο να καταλάβει σε ποιον δρόμο βρίσκεται -όσον αφορά δρόμους που βρίσκονται στην ίδια περιοχή, καθώς από περιοχή σε περιοχή οι διαφορές είναι πιο ευδιάκριτες- αφού σχεδόν όλοι οι δρόμοι απαρτίζονται από ψηλές, συνεχείς όψεις με κοινά μορφολογικά στοιχεία, όπως είναι οι μαύρες στέγες με τις σοφίτες, τα έρκερ και τα συνήθως λευκά κουφώματα στα παράθυρα χωρίς παντζούρια. Αντίστοιχες εικόνες αντικρίζει κανείς κυρίως στο κέντρο της πόλης, καθώς στα περίχωρα υπάρχουν και οι κλασικές μονοκατοικίες του παραμυθιού με τις απότομες δίρριχτες στέγες αλλά και τα υπερλουξ συγκροτήματα κατοικιών (π.χ 79&PARK / BIG).
Η λίμνη Brunnsviken
Συγκρότημα κατοικιών 79&Park_BIG στις παρυφές του εθνικού πάρκου της Στοκχόλμης
Κτήσμα με την χαρακτηριστική δίρριχτη στέγη
Ένα ακόμα στοιχείο που εντόπισα και μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση είναι το γεγονός ότι ο ιστός της πόλης χαρακτηρίζεται από αμιγώς οικιστικές περιοχές και αμιγώς εμπορικές περιοχές. Βέβαια δεν είναι πρωτοφανής αυτός ο διαχωρισμός, ωστόσο μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση η απόλυτη ζωνοποίηση των χρήσεων γης. Ιδιαίτερα τις βραδινές ώρες και μετά τις 11 που οι λειτουργίες της αναψυχής και της εστίασης ήταν κλειστές, οι δρόμοι ερήμωναν και η πόλη αποκτούσε μια περίεργη μελαγχολία σε συνδυασμό και με το ψυχρό, ενίοτε και βροχερό κλίμα που επικρατούσε.
Τυπική όψη σε δρόμο της Στοκχόλμης
Σίγουρα δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ στα εντυπωσιακά πάρκα και στις μεγάλες ζώνες πρασίνου που διαθέτει αυτή η πόλη. Από τη μία η Στοκχόλμη διαθέτει φαρδύς και πολυσύχναστους αυτοκινητόδρομους και από την άλλη παράλληλα σε αυτούς, σε πολλές περιοχές εκτείνονται επιμήκεις «πράσινοι δρόμοι» κατάλληλοι για περπάτημα, τρέξιμο και ποδήλατο. Επιπλέον, μέσα στην καρδιά της πόλης συναντάει κανείς μεγάλα πάρκα ή λόφους που λειτουργούν σαν «παύσεις» από τη βοή της πόλης, τα οποία διαθέτουν συνήθως ενεργούς χώρους για άθληση αλλά και χώρους παιχνιδιού με πρωτότυπες κατασκευές. Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις που έκανα συνειδητοποίησα ότι οι χώροι πρασίνου κατατάσσονται στις εξής κατηγορίες: αρχικά υπάρχουν τα μεγάλα αστικά πάρκα, οι λόφοι, οι δρόμοι-νησίδες με δέντρα για πεζούς και ποδήλατα, οι κόμβοι- πράσινα καθιστικά, οι αστικές πλατείες με φυτεύσεις και οι εντυπωσιακές δασικές εκτάσεις περιφερειακά της πόλης. Κάνοντας μια σύντομη έρευνα διαπίστωσα ότι τα δεδομένα της Ευρωπαϊκής στατιστικής υπηρεσίας κατατάσσουν τη Στοκχόλμη στις πόλεις με το μεγαλύτερο ποσοστό αναλογίας πρασίνου ανά κάτοικο. Παράλληλα, το σύνολο των πράσινων εκτάσεων καταλαμβάνουν το 30% της χερσαίας περιοχής της πόλης. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα οι κάτοικοι να είναι άμεσα συνδεδεμένοι με το φυσικό περιβάλλον και φαίνεται ότι αυτή η σχέση που έχουν είναι κάπως εγγενής. Αθλητικές δραστηριότητες, δραστηριότητες ψυχαγωγίας για τα παιδιά και όχι μόνο αλλά και κοινωνικές συναναστροφές εκτυλίσσονται στους χώρους πρασίνου της πόλης και φαίνεται να είναι αναπόσπαστα κομμάτια της ζωής και της καθημερινότητας τους.
Το εθνικό πάρκο της Στοκχόλμης και στο βάθος ο πύργος τηλεπικοινωνιών Kaknästornet
Κατασκευή για παιχνίδι στον λόφο Observatoriekullen
Η προσβασιμότητα στους δημόσιους χώρους που βρίσκονται εντός του πυρήνα της πόλης είναι ιδιαίτερα άμεση με τα ΜΜΜ, όπως το μετρό και τα λεωφορεία με τα πυκνά δρομολόγια. Παράλληλα σε όλη την πόλη υπάρχουν ενοικιαζόμενα ποδήλατα και πατίνια τα οποία είναι διαθέσιμα κυριολεκτικά παντού και διευκολύνουν τη μετακίνηση σε πολύ μεγάλο βαθμό με σχετικά μικρό χρηματικό αντίτιμο. Αυτά όσον αφορά τις κεντρικές περιοχές. Από την άλλη οι περιφερειακές περιοχές είναι κατά κάποιο τρόπο αποκομμένες και δύσκολα προσβάσιμες, καθώς μεσολαβούν τεράστιες ενότητες πρασίνου που μπορούν να διασχιστούν μόνο από πεζούς ή από ιδιωτικά οχήματα μεσώ του οδικού δικτύου.
Δασική έκταση
Επιπλέον, δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ στην γραφική παλιά πόλη, η οποία είναι πραγματικά σαν να έχει βγει από εικονογράφηση κάποιου παραμυθιού. Η αλήθεια είναι ότι η παλιά μεσαιωνική πόλη δεν είναι τόσο εντυπωσιακή όσο μια αντίστοιχη παλιά πόλη της Ιταλίας όσον αφορά το απόθεμα των ιστορικών κτηρίων. Ωστόσο, έχει τη δική της χαρακτηριστική ταυτότητα, που την κάνει να ξεχωρίζει. Τέλος, αν και αποτελείται από ένα σύμπλεγμα στενών δρόμων, μπορώ να πω ότι σε σχέση με τα υπόλοιπα τμήματα της πόλης, τα οποία έχουν τα χαρακτηριστικά της μητρόπολης, είναι μια πιο ήσυχη και πιο κοντάστην ανθρώπινη κλίμακα περιοχή. Είναι βέβαια μια τουριστική περιοχή, όπως σχεδόν όλες οι παλιές ευρωπαϊκές πόλεις.
Η παλία πόλη της Στοκχόλμης_Gamla Stan
Σίγουρα θα μπορούσα να γράψω πολύ περισσότερα πράγματα, αλλά κάπου εδώ θα σταματήσω. Οι αναμνήσεις από αυτό το μέρος είναι ακόμα νωπές και πολύ ζωντανές. Οι παρατηρήσεις μου είναι πολύ περισσότερες αλλά ένα κείμενο δύσκολα μπορεί να αποδώσει το βίωμα και το συναίσθημα του να είσαι εκεί και να ζεις. Άλλωστε πως να περιγράψεις μια βροχερή μέρα που ξύπνησες και πάλι δεν βγήκε ο ήλιος, τον ήχο από τις περίεργες καμπάνες, τη μυρωδιά από κανέλα, τη λάσπη στα παπούτσια, το αίσθημα ότι κανείς δεν σε ξέρει αλλά είσαι εκεί και παρατηρείς, νιώθεις, ονειρεύεσαι, φαντάζεσαι και τελικά θυμάσαι.
Υ.Γ Σέβομαι ότι ζούμε μια πολύ ιδιόμορφη κατάσταση, το κείμενο μου δεν έχει σκοπό να υποβαθμίσει το γεγονός ότι άνθρωποι πεθαίνουν και ότι υπάρχει κόσμος που πασχίζει. Σκοπός μου είναι να επικοινωνήσω τις ανησυχίες μου γύρω από ένα θέμα που αγαπώ πολύ, την αρχιτεκτονική και ό,τι εμπερικλείει.
Comentários